Từ đỉnh Yên Tử, Trần Nhân Tông luôn canh cánh nỗi lo cho dân, cho nước, ông vẫn đóng một phần quan trọng trong đời sống chính trị của nhà Trần. Để thống nhất tư tưởng trong nhân dân tạo cơ sở cho sự đoàn kết – yếu tố sống còn của dân tộc, Trần Nhân Tông đứng ra thành lập Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử (một thiền phái hoàn toàn mang màu sắc Việt Nam). Ông cũng thể hiện một tầm nhìn chiến lược khi chọn và đào tạo người lãnh đạo kế tục là ngài Pháp Loa.

Phật giáo phát triển mạnh mẽ, số người theo đạo đông nhưng với nhiều mục đích khác nhau. Vì vậy trong đó có nhiều người không thành tâm với đạo, không giữ giới luật, vương vấn với đời, gây nhiều điều bất hòa, phức tạp. Lo lắng trước tiền đồ của Phật giáo, cùng ý muốn truyền bá phật giáo ra nước ngoài, vua A Dục đã triệu tập 1000 vị trưởng lão uyên thâm để kết tập kinh điển tại thành Hoa Thị

Tuy nhiên, ngày nay, an ninh con người đang chịu sự tác động mạnh mẽ của xu thế toàn cầu hoá. Những biến đổi sâu sắc trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội do toàn cầu hoá gây ra đã đặt an ninh con người nói chung và an ninh con người ở Việt Nam nói riêng trước những cơ hội và thử thách to lớn.

Mở đầu lá Tâm thư, Ngài đã bộc bạch: “Tuệ Tạng tôi vốn biết mình hèn mọn, nhưng cũng may có duyên, nên từ 18 năm nay đã từng truy tùy trong công cuộc Chấn hưng Phật giáo. Dám chắc các Ngài, ai đã từng cặm cụi theo sứ mệnh thiêng liêng ấy đều nhận thấy rằng phí hơi sức, tổn thì giờ và tiền tài rất nhiều mà thu lượm kết quả về Phật giáo rất ít”.